ช่วงเวลาแห่งการรอคอยกลับคืนสู่ประชาธิปไตยของคนไทย การเห็นภาพถ่ายอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยของ คธา แสงแข ก็อาจทำให้ใครต่อใครตีความกันไปต่างๆนานา
ทั้งในทางบวกหรือลบ ในแง่มีหวังหรือสิ้นหวัง เพราะภาพถ่ายของเขานั้นดูผิดปกติผิดธรรมชาติ มันสว่างจ้าแสบตาจากแสงไฟส่องตัวพานรัฐธรรมนูญ และปีกประดับทั้ง 4 ทิศ บางครั้งภาพดูสั่นไหว บางครั้งดูคมชัดแต่ไม่มีรายละเอียด เห็นเป็นเพียงเงาร่างสีขาวคล้ายวิญญาณที่ล่องลอยกลางท้องฟ้ายามค่ำคืน
คธา แสงแข ศิลปินเชิงความคิด ผู้สำเร็จปริญญาเอกด้านปรัชญา กล้าหาญที่จะใช้สื่อภาพถ่ายอันเปิดกว้างต่อการตีความ แทนการใช้ข้อเขียนวิชาการที่เฉพาะเจาะจง เพื่อตั้งคำถามต่อบทบาทหน้าที่และการดำรงอยู่ของ “อนุสาวรีย์” ในฐานะ “ความทรงจำร่วม” (Collective memory) ซึ่งถือเป็นประดิษฐ์กรรมสำคัญของการสร้างชาติและแนวคิดชาตินิยมโดยรัฐไทย กับสังคมใหม่ ‘ไทยก้มหน้า’ มองแต่มือถือของตน ท่ามกลางกายภาพเมืองอันแออัดรายล้อมรอบอนุสาวรีย์เหล่านั้น
“เรื่องเล่าอนุสาวรีย์” จึงมิใช่นิทรรศการภาพถ่ายสวยงาม เพื่อเชิดชูบทเรียนประวัติศาสตร์และความทรงจำที่รัฐสร้างขึ้นค้ำจุนความเป็นชาติและการปกครองของตน หากแต่นี่คือความพยายามสะท้อนภาพความทรงจำอันพร่าเลือนของประวัติศาสตร์เหล่านั้นในยุคสมัยปัจจุบันของศิลปิน ไม่ว่าจะเป็นอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย อนุสาวรีย์รัชกาลที่ 1 อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ หรืออนุสาวรีย์พระเจ้าตากสิน
มานิต ศรีวานิชภูมิ ภัณฑารักษ์โครงการ ‘จับตา’ อธิบายจุดเด่นในแง่มุมของการถ่ายภาพ: “คธาฉลาดจงใจเล่นกับการเปิดหน้ากล้องรับแสงให้ผิดพลาด เพื่อให้ภาพดูสว่างจ้าตา หรือไม่ก็ดูมืดไปเลย เป็นโอเว่อร์อันเดอร์ (Over & under exposure) อย่างที่คนส่วนใหญ่ไม่กล้าทำ คธายังเลือกมุมถ่ายภาพระยะใกล้ไกลไม่เหมือนใคร อนุสาวรีย์หนึ่งเขาอาจถ่ายจากหลายๆมุม มีทั้งด้านหน้า ด้านข้าง และด้านหลัง เพื่อให้เกิดอารมณ์ที่หลากหลายอย่างไม่อาจคาดเดาได้”
คธา แสงแข (เกิด 2519) ศิลปินและอาจารย์สอนศิลปะ ม.กรุงเทพ เขาจบปริญญาเอกสาขาปรัชญาจากม.รอยัลเมลเบิร์นอินสติติวต์ออฟเทคโนโลยี (RMIT) ออสเตรเลีย (2559) นับแต่ปี2542 คธามีผลงานแสดงอย่างต่อเนื่อง โดยผลงานส่วนใหญ่ของเขามักตั้งคำถามต่อประเด็นอัตลักษณ์และความเป็นชาติ
Kathmandu Photo Gallery
87 Pan road (near Indian Temple), Silom, Bangkok 10500
Tel: 02-234-6700
kathmandu.bkk@gmail.com
www.kathmanduphotobkk.com
Open daily except Sunday and Monday, from 11 AM to 6 PM
Kathmandu Photo Gallery
87 Pan road (near Indian Temple), Silom, Bangkok 10500
Tel: 02-234-6700
kathmandu.bkk@gmail.com
www.kathmanduphotobkk.com
Open daily except Sunday and Monday, from 11 AM to 6 PM
