วันหนึ่งที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ ศิลปินภาพถ่าย มานิต ศรีวานิชภูมิ ได้พบชุดภาพชายฉกรรจ์รูปร่างเล็ก ผอมเกร็ง สวมชุดชนเผ่าพื้นเมือง แม้ทั้ง 16 คน จะถูกจับคู่ล่ามโซ่ตรวนราวสัตว์ร้าย แต่สายตาอันหยิ่งทระนงของแต่ละคน ผสานกับท่ายืนอันมั่นคงองอาจ ไม่เกรงกลัวใคร ทำให้ภาพถ่ายขาว-ดำเก่าชุดนี้โดดเด่น สะดุดตา เกินกว่าจะปล่อยผ่านไปโดยไม่ตั้งคำถาม น่าเสียดาย ไม่มีเจ้าหน้าที่คนใดในหอจดหมายเหตุแห่งนี้สามารถให้ข้อมูลใดๆ หรือไขปริศนาภาพได้ว่า พวกเขาทั้ง 16 คน คือใคร? ภาพนั้นถ่ายเมื่อไหร่ สมัยใด?
แล้ว มานิต ศรีวานิชภูมิ ศิลปินภาพถ่ายร่วมสมัยก็พบคำตอบว่า ชายฉกรรจ์ผู้ทระนงเหล่านี้หาใช่โจรกระจอก หากแต่เป็น “กบฏเงี้ยวเมืองแพร่ ปี ๒๔๔๕” ที่ถูกจับมาไว้ยังกรุงเทพหลังจากพ่ายแพ้ในการต่อต้านการรวมศูนย์อำนาจระบอบใหม่ ‘สมบูรณาญาสิทธิราขย์’ ของพระเจ้าแผ่นดินสยาม รัชกาลที่ 5 น่าเสียดาย ที่เรื่องราวของพวกเขามิได้ถูกบันทึกแต่อย่างใด นอกจากถูกจับถ่ายภาพบันทึกอัตลักษณ์นักโทษ ภาพเหล่านี้ก็ถูกฝังรวมไว้ในหอจดหมายเหตุร่วมกับภาพถ่ายเก่านับหมื่นๆ ใบ ที่ยากแก่การเข้าถึง ประวัติศาสตร์ไทยจึงมีแต่เรื่องแต่งของผู้ชนะเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม มานิตนำไฟล์ดิจิตัลนักรบไทยใหญ่เหล่านี้ย้อนเวลากลับไปสู่อดีต โดยอาศัยกระบวนการถ่ายภาพโบราณด้วยฟิล์มกระจกชนิดเปียก (wet-plate collodion) ขนาด 8 x 10 นิ้ว แล้วนำมาจัดแสดงในตู้โบราณ เพื่อให้เราสามารถเพ่งพินิจพวกเขาด้วยความรู้สึกเคารพยำเกรง หาใช่โจรใจบาปโหดเหี้ยม ผู้เที่ยวสังหารเหล่าข้าราชการและทหารสยาม ที่เข้าไปยึดอำนาจและสิทธิต่างๆจากมือของพวกเขา อย่างที่ประวัติศาสตร์ของผู้ชนะเขียนเล่าไว้
มานิต ศรีวานิชภูมิ ศิลปินภาพถ่ายร่วมสมัยผู้สร้างสรรค์งานมายาวนานกว่า 30 ปี ผลงานของเขาได้รับการเผยแพร่ทั้งในและต่างประเทศ และได้รับการสะสมอยู่ในพิพิธภัณฑ์สำคัญๆ ของโลก
นิทรรศการ : ภาพถ่ายจัดวางโดย มานิต ศรีวานิชภูมิ นักโทษ ๒๔๔๕
ศิลปิน : มานิต ศรีวานิชภูมิ
วันที่ : 6 กรกฎาคม – 25 สิงหาคม 2561
สถานที่ : คัดมันดู โฟโต้ แกลเลอรี่ และ โฟโต้บางกอก 2018
รายละเอียดเพิ่มเติม : 02-234-6700
kathmandu.bkk@gmail.com
www.kathmanduphotobkk.com
[เปิดนิทรรศการ ศุกร์ที่ 6 ก.ค. เวลา 18.30 – 21.00 น.]
Arrested for insurrection for defending their homeland, chained in pairs, the beaten men stare back unflinching at their oppressor’s camera lens, elevating these mug-shots of political prisoners from 1902 into something noble and impossible to ignore. Surely a totem image for our time, thought photo-artist Manit Sriwanichpoom when he discovered these enigmatic black and white portraits one day at the National Archive. By reproducing the images through an old photographic process from 1851, of wet-collodion on 8” x 10” black glass plates, Manit took the digital files of these Ngiow (Tai Yai) warriors back to their time, allowing us to view the men with a sense of awe and respect. They do not appear like terrorist killers of Siamese soldiers and bureaucrats who had come to take away their power and their rights. Driven to help them tell their untold story and their reasons for resisting Siamese hegemony, Manit was inspired to create an installation of the men as skeletons in the cupboard of Siamese history.
Manit Sriwanichpoom: “These 16 strong men of small stature, bony-thin, in ethnic clothes; they’re chained like fierce beasts but their proud eyes are defiant, their stance full of dignity. I was struck by the intensity of their gaze. These are not the eyes of guilty criminals. Their stories are unknown, since history belongs only to the victor; after their prison mug-shots were taken, the photos lay buried and inaccessible among thousands of old photos at the National Archive. No one there could tell me who they were; not their names nor when the photos were taken and in what era. I later learned they were no common bandits but Ngiow insurgents from Prae who were brought like hostages to Bangkok. They’d fought against the centralization of power by the new system of absolute monarchy under the Siamese King, Rama V. To me these Prae rebels represent victims of injustice whose plight resonates with contemporary Thai society.”
Photo-artist Manit Sriwanichpoom has been creating and exhibiting work of Thai contemporary art for over 30 years. His work has been widely exhibited both in Thailand and internationally, forming part of many of the world’s important museum and private collections.
Exhibition : Absolute Prisoners 1902
Artist : Manit Sriwanchpoom
Date : 6 July – 25 August 2018
Venue : Kathmandu Photo Gallery & PhotoBangkok
Tel : Tel: 02-234-6700
kathmandu.bkk@gmail.com
www.kathmanduphotobkk.com
(Opening party Sat 6 Jul from 6.30 – 9.00 pm.)
Kathmandu Photo Gallery
87 Pan road (near Indian Temple), Silom, Bangkok 10500
Tel: 02-234-6700
kathmandu.bkk@gmail.com
www.kathmanduphotobkk.com
