บริษัทไทยฟิล์มและผู้สร้างอื่นๆ บริษัทไทยฟิล์มและผู้สร้างอื่นๆ ในปี ๒๔๘๐ ในขณะที่บริษัทภาพยนตร์เสียงศรีกรุงกำลังเฟื่องฟูอยู่นั้น ได้มีคณะคนไทยอีกกลุ่มหนึ่งจัดตั้งบริษัทสร้างภาพยนตร์และก่อสร้างโรงถ่ายภาพยนตร์เสียงที่ได้มาตรฐานสมบูรณ์แบบขึ้นอีกแห่งหนึ่ง อยู่ที่ทุ่งมหาเมฆ ชานพระนครเช่นกัน
คณะบุคคลผู้ร่วมก่อตั้งบริษัทนี้ ใช้ชื่อว่าบริษัทภาพยนตร์ไทย จำกัด หรือไทยฟิล์ม ประกอบด้วยคนหนุ่มซึ่งสำเร็จการศึกษาจากต่างประเทศ เช่นพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธ์ยุคล นายพจน์ สารสิน หลวงสุขุมนัยประดิษฐ์ (นายประดิษฐ์ สุขุม) นายประสาท สุขุม เป็นต้น บริษํทรี้ได้สั่งซื้ออุปกรณ์การถ่ายทำภาพยนตร์เสียงอันทันสมัยเข้ามาจากฮอลลี้วู้ด สหรัฐอเมริกา โดยตรง และเริ่มผลิตภาพยนตร์ไทยพูดได้ออกฉายสู่สาธรณชนตั้งแต่ปี ๒๔๘๑ เป็นต้นมา โดยพระองค์เจ้าภานุพันธ์ยุคคล ทรงเป็นผู้กำกับการแสดง นายปรสาท สุขุม ซึ่งเคยศึกษาวิชาถ่ายภาพยนตร์จากฮอลลีวู้ดตั้งแต่เมื่อปี ๒๔๖๖ และได้เป็นสมาชิกแห่งสมาคมนักถ่ายภาพยนตร์ของสหรัฐอเมริกา ทำหน้าที่เป็นช่างถ่ายภาพยนตร์ และนายชาญ บุนนาค ซึ่งเคยผ่านการศึกษาและดูงานด้านการทำภาพยนตร์เสียงจากฮอลลีวู้ด ทำหน้าที่เป็นช่างบันทึกเสียง บริษัทไทยฟิล์ม สามารถดำเนินกิจการสร้างภาพยนตร์ไทยพูดได้ เป็นคู่แข่งของบริษัทภาพยนตร์เสียงศรีกรุง โดยผลิตภาพยนตร์ไทยพูดได้ออกฉายเฉลี่ยปีละ ๒ เรื่อง แต่หลังจากสร้าง “ลูกทุ่ง” ออกฉายในปี ๒๔๘๓ แล้วบริษัทไทยฟิล์มก็ประสบปัญหาด้านเงินทุน ถึงกับต้องหยุดกิจการ
ในระหว่างนี้เอง นายปรีดี พนมยงค์ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทนพระองค์ในขณะนั้น ได้จัดสร้างภาพยนตร์ไทยพูดได้ขึ้นเรื่องหนึ่งในนามของบริษัทปรีดีภาพยนตร์ โดยใช้โรงถ่ายอุปกรณ์และบุคคลากรส่วนหนึ่งของบริษัทไทยฟิล์ม ภาพยนตร์เรื่องนี้คือ “พระเจ้าช้างเผือก” เป็นภาพยนตร์ไทยพูดภาษาอังกฤษเรื่องแรกและเรื่องเดียว ออกฉายครั้งแรกพร้อมกันในกรุงเทพฯ สิงคโปร์ และนิวยอร์ก เมื่อเดือนเมษายน ๒๔๘๔ ผู้สร้างภาพยนตร์เรื่องนี้ปรารถนาจะแสดงให้ชาวโลกเห็นว่าในประวิตศาสตร์ที่ผ่านมา ไทยเป็นชาติรักสันติ ไม่เคยคิดรุกรานเพื่อนบ้าน ต่อมาปี ๒๔๘๕ รัฐบาลโดยกองทัพอากาศ ได้ซื้อกิจการโรงถ่ายภาพยนตร์ของไทยฟิล์มที่ทุ่งมหาเมฆ และจัดตั้งกองภาพยนตร์ทหารอากาศขึ้น ทำหน้าที่ผลิตภาพยนตร์เพื่อโฆษณาเผยแพร่กิจการของกองทัพและรัฐบาลไทย นอกจากภาพยนตร์ข่าวสารแล้ว กองภาพยนตร์ทหารอากาศยังได้จัดสร้างภาพยนตร์เรื่องบันเทิงเสียงในฟิล์มด้วยเรื่องแรกที่สร้างคือ “บ้านไร่นาเรา” ซึ่งสร้างจากเค้าเรื่องโดย พลเอกแปลก พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นเป็นภาพยนตร์ที่มีจุดมุ่งหมายจะโฆษณาเผยแพร่นโยบายวัฒนธรรมและปลุกใจให้รักชาติของรัฐบาล ได้นำออกฉายเมื่อ ปี ๒๔๘๕ ต่อมากองภาพยนตร์ทหารอากาศได้สร้างภาพยนตร์ไทยพูดเรื่องที่สอง ชื่อ “บินกลางคืน” เป็นเรื่องเกี่ยวกับภารกิจของเหล่านักบินไทยที่ปฏิบัติหน้าที่ต่อต้านเครื่องบินของฝ่ายสัมพันธมิตร ที่เข้ามาโจมตีทางอากาศในประเทศไทย แต่ยังสร้างไม่ทันสำเร็จ ก็ต้องยุติลง เพราะเกิดการเปลี่ยนแปลงคณะรัฐบาล และที่สุดกิจการของกองภาพยนตร์ทหารอากาศก็ต้องยุติลงด้วย
