นายจักรพันธุ์ โปษยกฤต
ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) พ.ศ. ๒๕๔๓
จักรพันธุ์ โปษยกฤต ศิลปินแห่งชาติ ปี ๒๕๔๓ เป็นจิตรกรอิสระที่มีความเชี่ยวชาญด้านจิตรกรรมทั้งแบบไทยประเพณีและศิลปะร่วมสมัย มีเอกลักษณ์โดดเด่นเป็นของตนเอง ได้รับยกย่องเป็น ๑ ใน ๕๒ นายช่างเอกในรอบ ๒๐๐ ปี ของกรุงรัตนโกสินทร์ เป็นบุตรของนายชุบ และนางสว่างจันทร์ โปษยกฤต ปัจจุบันอายุ ๖๙ ปี จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายที่โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย สำเร็จปริญญาศิลปบัณฑิต คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ จากมหาวิทยาลัยศิลปากร ได้รับรางวัลจากการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติหลายครั้ง ได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ด้านศิลปะจากสถาบันต่างๆ รวม ๔ สาขา และได้รับพระราชทานรางวัลบุคคลดีเด่นของชาติ สาขาเผยแพร่เกียรติภูมิของไทย ประจำปีพุทธศักราช 2552 จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
หลังจบการศึกษา จักรพันธุ์ โปษยกฤต ได้สร้างผลงานจิตรกรรมทั้งแบบไทยประเพณี แบบคนเหมือน จิตรกรรมไทยเหมือนธรรมชาติ สู่สาธารณชนเป็นจำนวนมากอย่างต่อเนื่อง ล้วนเป็นสมบัติมีค่าของชาติ ใช้ประดับตกแต่งสถานที่สำคัญทั้งของภาครัฐและเอกชน จัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานหลายแห่งทั้งในประเทศและต่างประเทศ จนได้รับการยกย่องอย่างสูงในวงการศิลปะชาวไทยและชาวต่างประเทศว่าเป็นงานที่แสดงถึงความเป็นไทยอย่างชัดเจนและสมบูรณ์ที่สุด สะท้อนให้เห็นความคิดสร้างสรรค์และแรงบันดาลใจอันเกิดจากความรักในศิลปวัฒนธรรมของชาติและสำนึกถึงความเป็นไทยอย่างแท้จริง
ผลงานชิ้นสำคัญในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมไทย คืองานด้านหุ่นไทย ทั้งการซ่อมแซมอนุรักษ์หุ่นหลวง หุ่นวังหน้า อันเป็นศิลปวัตถุของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เก็บรักษาหุ่นโบราณ สร้างและจัดแสดงหุ่นกระบอกมาแล้วหลายเรื่อง อาทิเช่น พระอภัยมณี สามก๊ก ฯลฯ ปัจจุบันอยู่ในระหว่างการทำหุ่นกระบอกเรื่อง “ตะเลงพ่าย” ที่ประพันธ์บทโดย วัลลภิศร์ สดประเสริฐ มีจุดมุ่งหมายเพื่อเทิดทูนวีรกรรมของบุรพกษัตริย์และบรรพชนไทย ตลอดจนปลูกจิตสำนึกในความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และเห็นคุณค่าของการร่วมอนุรักษ์ฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรมไทยให้เกิดแก่เยาวชนของชาติ
นับแต่ปีพ.ศ. ๒๕๔๕ ได้ก่อตั้งมูลนิธิจักรพันธุ์ โปษยกฤต ขึ้นเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ สร้างสรรค์งานศิลปะและฝึกกลุ่มช่างฝีมือแขนงต่างๆ อาทิ จิตรกรรม ประติมากรรม ประณีตศิลป์ นาฏศิลป์ ดนตรีไทย และการเล่นหุ่นกระบอก ฯลฯ
โครงการสำคัญที่อยู่ในระหว่างการดำเนินการ ได้แก่การสร้างพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมและจัดแสดงผลงานของจักรพันธุ์ โปษยกฤตเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้แก่ประชาชน นอกจากภาพเขียนฝีมือจักรพันธุ์จำนวนมาก ยังมีต้นฉบับแบบร่างงานจิตรกรรม ประติมากรรม และงานประณีตศิลป์ ต้นฉบับแบบร่างงานจิตรกรรมฝาผนัง พระอุโบสถวัดตรีทศเทพฯ กรุงเทพมหานคร และวัดเขาสุกิม จังหวัดจันทบุรี และศิลปวัตถุประเภทงานหุ่นทั้งหุ่นโบราณที่เก็บรักษาและหุ่นที่สร้างขึ้นใหม่หลายร้อยตัว ศิลปวัตถุเหล่านี้ เป็นมรดกล้ำค่าของชาติ เพื่อให้ประชาชนหรือเยาวชนรุ่นต่อไปศึกษาความเป็นไป และได้เห็นแหล่งกำเนิดของสกุลช่างศิลปะในรัชกาลที่ ๙ สกุลหนึ่ง
ผลงานประติมากรรมฝีมือจักรพันธุ์ อันงดงามเป็นที่เลื่องลือชิ้นหนึ่ง คือพระพุทธมหาปารมีนุภาพพิสุทธิ์อนุตตรสังคามวิชัย ซึ่งเป็นพระพุทธรูปทรงเครื่องปางมารวิชัย ต้นแบบขนาดหน้าตัก ๓๐ นิ้ว ซึ่งออกแบบและสร้างขึ้นเพื่อใช้ในการแสดงหุ่นเรื่อง “ตะเลงพ่าย” ในฉากพระนเรศวรประกาศอิสรภาพ ขณะนี้ มูลนิธิฯได้จัดสร้างองค์จำลองเนื้อสัมฤทธิ์ ขนาดหน้าตัก ๕ นิ้ว ๙ นิ้ว และเท่าองค์จริงคือ ๓๐ นิ้ว รวมทั้งพระกริ่งและพระยอดธง เพื่อให้ผู้สนใจบูชา สนใจโทรสอบถามรายละเอียดหรือเข้าชมได้ที่มูลนิธิฯ ทุกวัน เวลา ๑๐.๐๐-๑๘.๐๐ น. ไม่เว้นวันหยุดราชการ
ตลอดหลายปีมานี้ มูลนิธิฯมีการซ้อมหุ่นกระบอกเรื่อง “ตะเลงพ่าย” และเปิดให้สาธารณชนเข้าชมโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ณ ที่ทำการมูลนิธิฯ ในวันอาทิตย์สุดท้ายของเดือนเว้นเดือน (กำหนดการซ้อมสำหรับ พ.ศ. ๒๕๕๕ คือ วันที่ ๒๖ สิงหาคม วันที่ ๒๘ ตุลาคม และนับตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๖ เป็นต้นไป จะเปลี่ยนไปซ้อมในเดือนคี่ คือ มกราคม มีนาคม พฤษภาคม ฯลฯ) สอบถามรายละเอียดได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ข้างล่างนี้
ที่ทำการมูลนิธิจักรพันธุ์ โปษยกฤต
บ้านเลขที่ ๔๙ ซอยเอกมัย (สุขุมวิท ๖๓) ถนนสุขุมวิท เขตวัฒนา กรุงเทพฯ ๑๐๑๑๐
โทรศัพท์ : ๐ ๒๓๙๒-๗๗๕๔, ๐๘ ๗๓๓๒ ๕๔๖๗, ๐๘ ๗๓๓๒ ๕๔๖๘
โทรสาร : ๐ ๒๓๙๒-๗๗๕๓
E-Mail : lekwatchara@hotmail.com และ weeranun2@hotmail.com
Website : www.chakrabhand.org
